Znaczki pocztowe to niewielkie prostokąty przyklejane do koperty, które są niezbędne do wysłania listu tradycyjną metodą. Dla jednych stanowią wymiar czysto praktyczny, dla innych stają się prawdziwymi skarbami. Pasjonaci potrafią wydawać na nie miliony i studiować je przez wiele lat. Ale skąd tak naprawdę się wzięły? Komu zawdzięczamy wprowadzenie ich na rynek? Jaka właściwie jest ich historia? Na te i inne pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższym tekście.

Kiedy i dlaczego wprowadzono znaczek pocztowy?

Znaczek pocztowy został wprowadzony do obiegu dokładnie 6 maja 1840 roku. Pomysł jego powstania zawdzięcza się reformie pocztowej, która była przygotowywana przez komisję parlamentu brytyjskiego. Potrzeba ujednolicenia usług pocztowych wyniknęła z wielu problemów dotyczących opłat za przesyłki – były one dość spore, a koszt ponosił adresat. W związku z tym większość listów i przesyłek trafiała z powrotem do nadawcy. Przewodniczącym komisji był wówczas Robert Wallace i to on rozpoczął proces wielkich pocztowych zmian. Reforma zakładała, że opłata za listy ma zostać ujednolicona, cena za list do pół uncji wagi to 1 pens. Ważną zmianą miał być również sposób zapłaty – przesyłkę opłacał jej nadawca „z góry”. W związku z tym powstała potrzeba stworzenia specjalnego znacznika, który będzie informacją, że list jest już opłacony. Reforma weszła w życie 10 stycznia 1840 roku. Pierwszy znaczek, nazwany Penny Black, pojawił się kilka miesięcy później.

Zabezpieczenia znaczków pocztowych

Już na samym początku zadbano o to, by łatwo można było odróżnić prawdziwy znaczek od tego fałszywego. Zastosowano w tym celu specjalny papier ze znakiem wodnym, a na jego powierzchni umieszczono trudne do ponownego odwzorowania ornamenty. Do dnia dzisiejszego walory filatelistyczne są specjalnie zabezpieczane. Odbywa się to poprzez stosowanie oznaczeń, znaków wodnych czy specjalnych metod druku.

Kiedy znaczki pocztowe pojawiły się w Polsce i ile kosztowały?

Po pierwszym wydaniu w Wielkiej Brytanii, kolejnymi państwami, które dotknęła reformacja były: Szwajcaria, Brazylia, Bazylea, Stany Zjednoczone, Mauritius. W Polsce pierwszy znaczek pojawił się 1 stycznia 1860 roku w Królestwie Polskim. Opłata za list do wagi 1 łuta wynosiła wówczas 10 kopiejek. Znaczek był w obiegu do upadku powstania styczniowego. Walory filatelistyczne obowiązywały także w okresie zaborów. Były to jednak prowizoryczne wydania, z dużą ilością błędów. Takie jednak pożądane były zarówno przez polskich, jak i zagranicznych filatelistów. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości walory filatelistyczne również przeżyły swoje odrodzenie. Do okresu międzywojennego, wydrukowano 250 różnych wzorów znaczków. Każde zawierały w sobie symbole narodowe, a także wizerunki przywódców, którzy przyczynili się do odzyskania wolności.

Znaczki pocztowe a II Wojna Światowa

W czasie wojny większość wypuszczanych na rynek znaczków przedstawiała Adolfa Hitlera. Znaczki były wówczas wydawane przez Generalne Gubernatorstwo i nosiły miano „specjalnych”. Polskie podziemie dbając o zachowanie tożsamości tworzyło własne walory umieszczając na nich polskie symbole narodowe. Pierwsze obiegowe wydanie znaczków pocztowych po wojnie wydane zostało w Związku Radzieckim i pełniło w głównej mierze funkcje propagandowe. Znaczki pojawiające się w okresie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej produkowane były masowo i do tej pory nie posiadają żadnej wartości dla filatelistów.

Znaczki pocztowe obecnie

Walory filatelistyczne w dalszym ciągu pełnią swoją pierwotną funkcję. Jednak z uwagi na rozwój filatelistyki wyróżnia się ich dwa rodzaje:

·         znaczki obiegowe – znaczki, które produkowane są masowo i nie posiadają (na chwilę obecną) żadnej większej wartości;

·         znaczki okolicznościowe – wydawane z okazji różnych uroczystości; drukowane w ograniczonej ilości; budzące zainteresowanie filatelistów.

Znaczki pocztowe – ile kosztują?

Odpowiadając na pytanie ile kosztują znaczki pocztowe należy przede wszystkim określić, czy mowa jest o znaczkach kolekcjonerskich, czy tych używanych codziennie. Znaczki obiegowe wahają się w granicach od 3,30 złotych za list do 500 g w klasie ekonomicznej do 18,30 złotych za list polecony do 2000 g w klasie priorytetowej.

W przypadku kolekcjonerskich walorów filatelistycznych sprawa wygląda nieco inaczej. Ich wartość wyceniana jest najczęściej przez specjalistów, którzy biorą pod uwagę kilka różnych aspektów. Prawda jest jednak taka, że kolekcjonerski znaczek wart jest tyle, ile ktoś jest w stanie za niego zapłacić. Najdroższy znaczek pocztowy – The British Guiana 1-Cent Magenta – w 2014 roku został sprzedany za prawie 9,5 milionów dolarów. Więcej na temat najdroższych znaczków znajdziesz w artykule - "Najdroższe znaczki pocztowe świata"

Przyszłość znaczków pocztowych

Kolekcjonowanie znaczków pocztowych to pasja, która najczęściej przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Znaczki pocztowe obecne są już od ponad 170 lat i w dalszym ciągu wzbudzają wielkie zainteresowanie wśród pasjonatów. Doczekały się nawet swojego święta, które obchodzone jest 9 października. Dzień Znaczka Pocztowego ma upamiętniać powstanie Światowego Związku Pocztowego w 1874 roku.

Wartość walorów filatelistycznych wzrasta wraz z upływem czasu. Bardzo możliwe, że znaczek, który posiadasz w swojej kolekcji będzie za jakiś czas naprawdę wiele wart…