Równo 40 lat temu, 31 sierpnia w Gorzowie Wielkopolskim odbyły się demonstracje zwane Gorzowskim Sierpniem lub Wydarzeniami Gorzowskimi. Ich organizatorami była Solidarność i zaplanowane były w drugą rocznicę podpisania porozumień sierpniowych. Miały na celu bunt wobec władzy komunistycznej i pokazanie niezadowolenia obywateli wobec aktywnego stanu wojennemu.

Na początku partia nie spodziewała się mobilizacji ludzi. Jednak im bliżej było ku terminowi protestu tym ludność stawała się coraz bardziej zawzięta. Zaczęto więc przygotowywać się do jej tłumienia. Dzień zaczął się spokojnie. W zakładach pracy nikt nie protestował, wykonywano swoje obowiązki. Jednak od około 13:30 mieszkańcy Gorzowa zaczęli gromadzić się przed katedrą wniebowzięcia NMP i białym krzyżem przed nią, nazywanym „Krzyżem Solidarności”. Był ważnym elementem dla ludzi nieprzychylnych władzy ludowej.

Zaczęto legitymować zgromadzonych, pomimo tego że było spokojnie. Śpiewano głównie patriotyczne pieśni. Z czasem zaczęto skandować hasła związane z Solidarnością, a milicja nawoływać tłum do rozejścia się. W pewnym momencie rzucono ostatnie hasła ostrzegawcze, a po chwili zaczęła się ostra pacyfikacja. W ruch poszły pałki, gaz łzawiący, tarcze, armatki wodne, karabiny i więźniarki transportowe. Milicja zaczęła atakować obywateli.

Próbowano nawet wyciągać ludzi, którzy chcieli schronić się w katedrze. Inni zaczęli kontratakować i rzucać w milicję np. kostką brukową czy innymi elementami z przestrzeni publicznej. Nikt nie zginął, bilans strat wyniósł jednak 5 rannych demonstrantów, 24 przedstawicieli milicji i 4 straży pożarnej. Ucierpiały również pojazdy milicyjne. Ukarano 135 osób za wykroczenia, a na kilkuletnie kary więzienia skazano 26 osób. W tym okazało się, że kilka z nich w ogóle nie brało udziału w protestach.

Znaczek wydany w 40 rocznicę Gorzowskiego Sierpnia z 1982 roku

Gorzowski Sierpień został zapamiętany nie dlatego, że był najliczniejszą demonstracją tylko dlatego, że zaangażowany w niego był duży procent mieszkańców. Szacuje się, że było ich około 5 000, z czego 1 500 brało aktywny udział w starciach. W 40 rocznicę strajku Poczta Polska wyemitowała okolicznościowy walor filatelistyczny.

Jest to znaczek pocztowy o wymiarach 31,25 x 25,5 mm wykonany rotograwiurą i drukowany na papierze fluorescencyjnym. Na arkusiku sprzedażnym mieści się 100 sztuk. Planowany nakład to 100 000. Autorem projektu jest Maciej Jędrysik. Na grafice umieścił gorzowską katedrę, protestujących i nazwę tematu: „40. rocznica Gorzowskiego Sierpnia”. Data wprowadzenia do obiegu to 30.08.2022. Nominał to Ekonomiczny M odpowiadający 4,30 zł.

Źródła:

https://pl.wikipedia.org/wiki/Wydarzenia_gorzowskie